Wat kan beter in de jeugdhulpverlening? Interventionist Benjamin vertelt

Als ex-verslaafde zet Benjamin Witzand zich nu in voor jongeren met een verslaving. Door zijn eigen ervaringen (o.a. drugsverslaving) kan hij zich als geen ander inleven in de strijd die verslaafden dagelijks ervaren. Na een achtbaan van verschillende afkickklinieken heeft Benjamin de donkere periode in zijn leven kunnen afsluiten. Hij is clean en in herstel. Klaar om de beste versie van zichzelf te zijn. En bovenal: klaar om zijn hand uit te reiken naar probleemjongeren om hen op het rechte pad te helpen. Interventionist Benjamin blikt terug op zijn herstelperiode en stelt zichzelf een belangrijke vraag over jeugdhulpverlening.

Vaak krijg ik de vraag: “Wat dan heb je destijds gemist? Wat had wat jou betreft beter gekund in de jeugdhulpverlening? Als jij het voor het zeggen had, wat zou je dan ter verbetering inzetten?”

Dit is een lastige vraag om fair te kunnen beantwoorden voor mij, mede omdat ik ook niet altijd open stond voor hulp, je bent jong en denkt alles beter te weten, en bijna niemand kon mij bereiken. De hulp vanuit jeugdzorg sloeg ik af en trok mijn eigen pad wat bestond uit criminaliteit en drugsgebruik. Hoe harder men aan mij begon te trekken hoe harder ik begon te trappen, ik had helemaal geen zin in al die hulpverleners. Al snel hobbelde ik van instelling naar instelling en kreeg ik maatregel na maatregel. “Wil je niet luisteren? Dan helpen wij jou luisteren!”.. Mijn verzet groeide en de conflicten stapelde zich op. Negatieve zorg-ervaringen leek ik inmiddels te sparen. Weerstand en een grote mond. Onbereikbaar.

Maar wat zat er onder die oppervlakte en hoe hadden ze dit beter kunnen benaderen?

Onder deze oppervlakte zat een angstige jongen, last van complexe trauma, verslavingsproblematiek, iemand die zijn machteloosheid nog geen handen en voeten kon geven. Ik wil uiteraard niet het beeld schetsen dat het een ieders schuld was, en dat ik geen schuld had, want ik was gigantisch lastig.

Wat heb ik destijds gemist?

In de instellingen binnen jeugdzorg waar ik destijds verbleef heb ik geen enkele ervaringsdeskundige gezien of gesproken. Ik ben er van overtuigd dat juist ervaringsdeskundigen de key zijn tot verbinding, zij weten immers hoe het is voor de jongere en kunnen vanuit daar inzetten. Ervaringsdeskundigen zijn in mijn optiek super waardevol en brengen hoop met zich mee. Ik denk dat de combinatie van ervaringsdeskundigen i.c.m. met het huidig team een gouden duo kan zijn. Zoals ik eerder schreef is verbinding wat mij betreft de sleutel.

Hoe creëer je dan die verbinding?

In ieder geval niet door een klimaat te creëren: "wie niet wil luisteren moet maar voelen". Geen angst!

Het kunnen die simpele dingen zijn zoals, s' ochtends bij elkaar inchecken en s' avonds weer bij elkaar uitchecken. Wellicht elke jongere zijn of haar levensverhaal laten delen, zodat iedereen van de groep weet waarom ze daar zijn en wat er in dat rugtasje zit. Zodat er begrip gecreëerd word.

In mijn tijd werden alleen maar de cowboyverhalen met elkaar gedeeld om te laten zien, kijk nou hoe stoer ik ben. Dit triggerde juist het tegenovergestelde voor de banden onderling.

En natuurlijk niet te vergeten, kijk naar de behoefte van de jongere zelf. Hoe kan je diegene het beste helpen, welke kwaliteiten bezit deze jongeren en of hoe kan dit er het beste uitkomen.

Want al met al bezit deze complexe doelgroep talenten zat, alleen soms zien ze het zelf helaas nog niet.

Zoals de drugsdealer die een uitstekende ondernemer kan worden of de rapper die gigantisch creatief is en vanuit daar kan creëren, zoals diegene die altijd graag anderen helpt een topper voor de zorg kan zijn.