Een professionele interventie kan écht levensreddend zijn. Daar kan ex-cliënt Mathias (34). over meepraten. Na een roerige jeugd van internaten, pleeggezinnen en seksueel misbruik, zoekt hij zijn toevlucht in drugs. Inmiddels is Mathias 22 maanden clean en is hij actief als maatschappelijk werker. Interventionist Benjamin is nauw betrokken geweest bij het gehele (herstel)traject. We blikken terug met Mathias én Benjamin op deze periode.
Vluchten in speed en cocaïne
Mathias: Het drugsgebruik begon al op het internaat. Ik wilde er graag bij horen. Andere mensen snoven drugs, dus deed ik mee. Al op vrij jonge leeftijd zat ik aan de speed. Speed is een hard drug waardoor je vrolijk en alert wordt. Het geeft je een euforisch gevoel, vergelijkbaar met het gevoel als je dronken bent. Alleen kon je nu nóg meer alcohol drinken omdat je niet echt dronken was. We zagen speed als een soort wondermiddel.
Op mijn 18e maakte ik de overstap naar cocaïne. De exacte reden voor deze switch weet ik niet, wellicht was ik gewoon uitgekeken op speed. Een jongen waar ik mee omging dealde in coke. Het was voor mij dan ook redelijk eenvoudig om aan dit middel te komen. Dat ging zo een lange tijd door. Totdat ik op mijn dertigste zelf inzag: het gaat niet meer. Ik had toentertijd mijn eigen bedrijf, ik was werkzaam als dakdekker. De drugs was voor mij een uitweg geworden om maar niet stil te hoeven staan bij mijn verleden en wie ik nu was. Iedereen in mijn kennissenkring deed aan drugs, dus het voelde ook als normaal. Lang leve de lol, dat was ons motto.
De laatste twee jaar zat ik aan de crack; een rookbare variant van cocaïne. Vanaf dat moment zagen mijn personeelsleden mij steeds verder afzakken. Afgezien van mijn personeel van het dakdekkersbedrijf had ik mijzelf volledig omringd met gebruikers. Iedereen die dicht bij mij stond, gebruikte een vorm van drugs. Eenmaal in een isolement met enkel en alleen gebruikers is het niet eenvoudig om ‘uit te breken’.
Vind je het moeilijk om aan die periode terug te denken?
Mathias: Nee, ik vind het niet lastig om eraan terug te denken. Het houdt me scherp. Het is een plek waar ik echt niet meer naartoe wil. Ik heb diverse therapieën gehad waardoor ik er redelijk goed mee kan omgaan. Maar het is wel iets dat altijd in je hoofd blijft. Ik wil nog wel een interne opname van een traumabehandeling, maar daarvoor sta ik op de wachtlijst. Ik heb onder meer Psychomotorische therapie (PMT) en EMDR gevolgd. EMDR kan helpen bij het verwerken van negatieve herinneringen of ervaringen uit het verleden.
De meest succesvolle vorm van therapie was voor mij Tension & Trauma Releasing Exercises (TRE). Je kunt deze methode zien als een soort trauma release door middel van ademhalingstechnieken. Minder praten, meer vanuit je eigen lichaam werken. Een vriendin van mij attendeerde mij op deze behandelmethode. TRE wordt niet vergoed door de verzekeraar, dus ik moest alles zelf betalen. Maar dit was het zeker waard, ik heb hier ontzettend veel profijt van gehad.
Een familie-interventie was het juiste duwtje in de rug
Mathias: Ik was 32 toen ik zelf contact zocht met Peggy-Sue en Benjamin. Ik had immers wel zelf in de gaten dat het niet goed met mij ging. Het contact verliep echter niet heel soepel. Uiteindelijk stelde Peggy-Sue en Benjamin voor om een ‘’kopje koffie te drinken’’. Dat klonk gezellig. Ik zocht er niet meteen van alles achter.
Benjamin: Je trok de hele tijd jouw eigen plan. Je zocht in de eerste instantie zelf hulp, maar vervolgens stak jij je kop in het zand. Je wilde niet de ernst van je eigen problemen niet inzien. Dat bracht ons op het idee om voor te stellen om een ‘kopje koffie’ bij jou te drinken. In de tussentijd waren wij al met de familie in gesprek over een eventuele interventie. Dit deden we achter de rug van Mathias om. Mathias was er op dat moment erg slecht aan toe. Ik weet nog goed dat ik je zus aan de lijn had en dat ze vertelde dat je weer iedereen gek aan het maken was. Van het continue niet nakomen van afspraken tot agressief gedrag. Zij had de hoop eigenlijk al verloren. Ik stelde voor om de familie-interventie in gang te zetten. Peggy-Sue en ik geloofden in Mathias. En zolang wij in iemand geloven, is er hoop.
Mathias: Peggy-Sue en Benjamin kwamen eerst bij mij thuis langs voor dat ‘kopje koffie’. Ze zagen natuurlijk al snel dat ik mij daar niet gemakkelijk bij voelde omdat mijn woning op dat moment een heus crack pand was. Daarop besloten we om de bijeenkomst voort te zetten bij mijn zus. Niet wetende dat zij in het complot zat. Mijn vader en drie zussen zaten in de tuin. Het was lekker weer, dat weet ik nog goed. Bij het zien van mijn familie had ik al snel het idee dat er iets niet in de haak was. Mijn vader had tranen in zijn ogen en er hing een serieuze sfeer. Toen kwamen alle brieven tevoorschijn. Iedereen deed één voor één zijn verhaal. Ik werd er zelf ook emotioneel van. De emoties werden wel deels onderdrukt omdat ik al drie nachten achter elkaar niet had geslapen. Het kwam erop neer dat ik één laatste kans had. Eén laatste kans om mijn leven om te gooien en hulp te accepteren.
De zogeheten ‘impactbrieven’ heb ik nog steeds op mijn nachtkastje liggen. Ik had er nooit bij stilgestaan wat voor impact mijn verslaving op mijn dierbaren had. Pas na het voorlezen van de brieven, besefte ik wat zij al die tijd doormaakte. Ik was eigenlijk alleen maar met mezelf bezig. Het raakt je enorm als je hoort dat je kleine nichtje zich afvraagt waarom ‘ome Matty’ haar niet meer lief vind. Ik kwam immers nooit meer op haar verjaardag. Ook mijn vader merkte mijn afwezigheid op. En als hij mij dan zag, was ik anders dan vroeger. De lach die ik altijd op mijn gezicht had, was verdwenen. Hij wilde graag die lach weer terugzien. De oude Mathias.
Kon je na de interventie direct de hulp aanvaarden?
Mathias: In woorden wel, maar in mijn hoofd niet. Ik moest alles achter mij laten. Ik had twee dagen om mijn spullen te pakken voor de reis naar de kliniek in Zuid-Afrika. Het plan was om de laatste nacht voor mijn vertrek door te brengen bij mijn zus. Zo kon zij mij de volgende dag naar Schiphol brengen. Die paar dagen liepen allesbehalve rustig. De politie stond ineens voor de deur met een arrestatiebevel. Ik moest mee naar het politiebureau wegens openstaande boetes. Dat was natuurlijk geen handige timing, want ik zou naar Afrika vertrekken.
‘’Vlak voor mijn vertrek naar de kliniek in Afrika werd ik bijna gegijzeld door de politie’’
Op dat moment heb ik met Benjamin gebeld. Na een lang gesprek met de politie, heeft Benjamin ervoor gezorgd dat ik niet mee hoefde naar het bureau. De openstaande boetes werden tijdelijk bevroren zodat ik zonder problemen heen en terug kon vliegen.
Eind goed, al goed?
Mathias: Nou, in de nacht bij mijn zus ging het helemaal mis. In goed overleg met Benjamin had mijn familie wat biertjes en jointjes voor mij gehaald, maar ik wilde meer. Alles moest en zou op mijn manier gaan.
Benjamin: De alcohol en de joints waren bedoeld om Mathias rustig te houden tot aan zijn daadwerkelijke vertrek naar de afkickkliniek. Dit klinkt wellicht wat krom, maar uit ervaring weten we dat het onverstandig is om iemand die zoveel verdovende middelen gebruikt ineens niets meer te geven. Hij zou dan de hele tent afbreken. Dit heeft drastische gevolgen voor de familie en je loopt het risico dat de persoon in kwestie niet meer mee wilt werken.
Om 1 uur 's nachts kreeg ik een telefoontje van zijn zus met de mededeling dat de situatie uit de hand liep. Mijn telefoon had ik bewust aangelaten.Uit ervaring weet ik dat men op het laatste moment nog wel eens terugkrabbelt en rare streken uithaalt. In een driftige bui maakte je ruzie met mij én Peggy-Sue aan de telefoon. Uiteindelijk hebben we ervoor gezorgd dat je bij een hotel bij de luchthaven terechtkwam. Eenmaal in het hotel zat Mathias opnieuw aan de crack. Dat was natuurlijk niet volgens plan, maar ik was allang blij dat hij in de buurt van de luchthaven was.
Uiteindelijk ben je toch in de kliniek belandt
Mathias: Er vond een tweestrijd in mijzelf plaats. Ondanks dat ik niet naar de kliniek wilde, was er ook een deel van mij dat wél graag behandeld wilde worden. Ik zou mijn huis uitgezet worden omdat ik de huur niet meer betaalde. Ik had mijn hele inboedel al verkocht voor de crack. Ook mijn eigen busje had ik verkocht om crack te kunnen kopen. Het was duidelijk dat het zo niet langer kon. Ik ben de volgende ochtend op het vliegtuig gestapt naar Zuid-Afrika.
Mét Benjamin als Recovery companion aan mijn zijde. Ik ben heel blij dat Benjamin is meegevolgen. Ook de eerste weken in de kliniek heeft hij mij nog zeker drie keer opgezocht. Als Benjamin niet was meegegaan, had ik in Afrika de eerste en de beste aangesproken om weer aan crack te komen.
Benjamin: Het verblijf van Mathias in de kliniek verliep niet vlekkeloos. Zo’n zes dagen na de opname ontving ik een telefoontje van de counsellor. Volgens hen was Mathias helemaal doorgeslagen en was hij continu boos. Ze wisten echt niet meer wat ze met hem aan moesten. Op dat moment was ik nog in Zuid-Afrika waardoor ik vrij snel te hulp kon schieten. De heftige emoties van Mathias kwamen niet uit de lucht vallen. Hij was toen een paar dagen clean. Je gevoelens die je altijd met de drugs hebt wegdrukt, komen dan ineens naar boven. Dat zorgt voor een gevoel van machteloosheid, verdriet en andere heftige emoties. Emoties die je op dat moment geen plek kunt geven. Ik ben toen naar de kliniek gereisd en heb Mathias als het ware een schop onder z’n kont gegeven. Vanaf dat moment ging het bergopwaarts en is hij in de kliniek gebleven.
Heeft een Recovery companion voor jou veel waarde gehad?
Mathias: Ja, voor mij heeft een Recovery companion enorm veel toegevoegde waarde gehad. Niet alleen toen in de kliniek, maar ook in de periode erna. Ik werd flink scherp gehouden om terugval te voorkomen. In totaal heb ik zes weken in de kliniek gezeten. Daarna zat ik anderhalf jaar in een safehouse waar ik aan mijzelf kon werken. Ook daar heb ik hulp gehad van Benjamin. We hebben een tijdje dagelijks telefonisch contact gehad. Ondanks dat ik toen officieel gezien geen cliënt meer was. Dat weerhield Benjamin er niet van om mij te helpen. Ik kon mijn hart luchten bij iemand die ongeveer hetzelfde heeft meegemaakt. Hij gaf mij het gevoel dat ik niet alleen was. Dat ik er niet alleen voor stond.
Je bent nu 22 maanden clean. Hou je jouw mijlpalen precies bij?
Mathias: Momenteel zit ik bij diverse zelfhulpgroepen. Zij delen sleutelhangers uit voor ‘cleantijd’. Dat betekent dat je na onafgebroken periodes van het niet gebruiken van drugs of alcohol een fysiek aandenken krijgt om deze mijlpaal te vieren. De eerste sleutelhanger wordt uitgereikt na een cleantijd van 30 dagen. Daarna krijg je er eentje na 60 en 90 dagen, 6 maanden, 9 maanden,1 jaar, 18 maanden en meerdere jaren van cleantijd. Ik mag bijna mijn 2 jaar ophalen. Daar ben ik zeker trots op.
Hoe gaat het herstelproces jou af?
Mathias: Het herstel gaat mij steeds beter af. Ik blijf naar de zelfhulpgroepen gaan. Je kunt daar je verhaal kwijt bij lotgenoten. De groep bestaat uit allerlei mensen met zowel een lange als een korte cleantijd. Dat helpt mij heel erg. Aan het begin van mijn herstelproces vermeed ik bewust alle sociale gelegenheden om niet verleidt te worden tot het gebruiken van drugs. Vroeger ging ik altijd naar housefeestjes, dat was dus echt verleden tijd. Nu pak ik wel af en toe een feestje mee. Ga ik naar een festival met vrienden die ook in herstel zijn? Dan maken we vooraf een concreet plan van scenario's die zich kunnen voordoen. De neiging om te gebruiken, heb ik niet meer. In mijn hoofd vliegen nog wel eens gedachten rond met betrekking tot drugsgebruik, maar het daadwerkelijke verlangen ontbreekt.
Was het je zonder familie-interventie gelukt om je te laten behandelen?
Mathias: Nee, dat denk ik niet. Ik had de familie-interventie echt nodig om de pijn van mijn dierbaren te zien. Die pijn zag ik voorheen niet omdat ik te veel met mezelf bezig was. Hierdoor kon ik een drempel over en besefte ik dat het tijd was voor verandering. Mijn oudste zus vertelde dat ik nu een broertje voor haar kan zijn. Iets wat mij de afgelopen 30 jaar niet gelukt is. Voor mijn opname in de kliniek had ik zelf een eerste stap gezet door contact op te nemen met Peggy-Sue. Op de een of andere manier lukte het niet om door te pakken. Om die ene stap te zetten die nodig was om het roer écht om te gooien.
‘’Zonder familie-interventie had ik nooit professionele hulp geaccepteerd’’
Wat zou je mensen in een soortgelijke situatie willen meegeven?
Mathias: Ik ben ervan overtuigd dat als ik kan herstellen, dan kan iedereen dat. Geef het een kans en pak ‘m met beide handen (en voeten) aan. Het hele proces, van de interventie tot aan de behandeling in de kliniek, is het dubbel en dwars waard geweest. Hoe lastig dit soms ook was. Zonder Benjamin en Peggy-Sue was ik nu dood geweest.
Benjamin: Mensen zeggen het wel vaker; ‘’zonder hulp was ik nu dood’’. Maar het gebeurt echt. Wij hebben afgelopen week nog een rouwkaart ontvangen van een moeder. Haar dochter is bij ons in behandeling geweest en was overleden aan een overdosis. Ze was nog steeds in gebruik. Dát is de realiteit. Een professioneel afkicktraject redt mensenlevens. Hulp zoeken voor jezelf of een dierbare die verslaafd is, is daarom van groot belang.